Reptielen
10 september 2014
***Voor een grotere en scherpere weergave even de foto’s aanklikken!***
Vandaag is het tijd voor mijn jaarlijkse fotoworkshop. Ik probeer elk jaar een dag in te plannen. Ik kijk dan vooral naar de locatie en natuurlijk het onderwerp. Soms wil je meer leren over een bepaalde techniek en de andere keer wil je graag bepaalde soorten tegenkomen die je normaal gesproken niet zo snel ziet. En omdat mijn fotomapje met Nederlandse reptielen nog maagdelijk leeg is besloot ik een workshop slangenfotografie te boeken.
In Nederland leven drie verschillende soorten slangen: de ringslang, de gladde slang en de giftige adder. Geen van die soorten heb ik ooit gezien, laat staan gefotografeerd. Dat wordt dus een spannende dag en het feit dat de adder een giftig dier is verhoogt de spanning en het enthousiasme nog eens. Op weg naar Drenthe dus!
Na de voorbespreking, waarbij ons gegarandeerd wordt dat we slangen gaan zien, gaan we het veld in. Naast slangen kijken we ook nog uit naar hagedisjes en de hazelworm. Onze gids weet natuurlijk de plekjes en verteld ondertussen allerlei wetenswaardigheden over de levenswijze van deze toch wel mysterieuze dieren. Het duurt even, maar uiteindelijk is dan toch de eerste slang gevonden.
Ringslang
Een ringslang dus.
Een slang die houdt van een natte omgeving en ook goed kan zwemmen. Op zijn menu staan dan ook voornamelijk kikkers, padden en salemanders. Ze zijn gemakkelijk te herkennen aan de gele markeringen op en achter zijn kop. Net als alle slangen oriënteert de ringslang zich voornamelijk op de reuk; door de tong regelmatig uit de bek te steken (tongelen) worden geurdeeltjes opgenomen die naar het orgaan van Jacobsen worden geleid. Door de gevorkte tong kan hij in stereo ruiken en daardoor bepalen waar de geur vandaan komt.
Omhoog komend
Als je heel rustig bent kun je heel dicht bij de slang komen, tot op wel dertig centimeter. Een geweldige ervaring!
Natuurlijk is mijn dag al geslaagd met deze ontmoeting, maar de dag is nog lang niet afgelopen. Na een tijdje dient zich een tweede model zich aan: een hazelworm. De hazelworm is geen worm en ook geen slang. Het is een pootloze hagedis. Ons exemplaar was een centimeter of twintig, maar ze worden uiteindelijk ongeveer 40 centimeter. Het was best nog wel een uitdaging om er een redelijke foto van te maken. Echt fotogeniek zijn ze niet vind ik.
Hazelworm
Zou je er één in je tuin aantreffen laat hem dan vooral lekker rondkruipen. Ze eten namelijk slakken! Een nuttig dier in je tuin dus.
Terwijl we zo bezig zijn met de hazelworm roept ineens één van de deelnemers: “hagedis!” En warempel zit er bovenin een heidestruik een hagedisje. Vertrouwend op zijn schudkleur houdt hij zich stil. Maar hij is ontdekt en wordt zodoende ons volgende model.
Levendbarende hagedis
De naam heeft hij door zijn voortplantingstechniek. Er worden wel eieren geproduceerd maar de jonkies ontwikkelen zich volledig in de moeder. De eierschaal bestaat bij de geboorte uit een doorzichtig vliesje. Ze bevinden zich soms al buiten het ‘ei’ als ze ter wereld komen of verlaten het vlies spoedig na de geboorte. Vandaar dus levendbarend.
Erg leuk natuurlijk deze hagedissensoorten, maar het is niet voor niets een workshop slangenfotografie. We gaan dus op weg naar een ander heideveldje, waar we bijna zeker de adder moeten kunnen vinden. Onze gids stelt ons niet teleur: al snel heeft hij een adder gevonden. Een pracht exemplaar! Voorzichtig en langzaam bewegend maken we onze foto’s. Mijn hart klopt toch wel wat sneller dan eerder bij de niet giftige ringslang. Maar wat een topmoment!
Adder
De adder houdt zich verder stil. Ik duik, zo voor ver als dat gaat nog dichter tegen de grond aan. Ik lig gewoon oog in oog met een adder! GAAF!!!!!!!!!!!!!!!
Plat tegen de grond
Maar ook vanuit een ander perspectief kun je dit dier mooi vastleggen. Als je vanaf boven kijkt zie je goed het prachtige zig-zag-patroon op zijn rug, waaraan je een adder kunt herkennen. Zoals gezegd is de adder de enige giftige slang in Nederland. Toch worden er maar weinig mensen gebeten. Omdat de adder meestal de mens al eerder waarneemt dan andersom is hij meestal al verdwenen voordat we in de buurt komen.
Vogelperspectief
Ik duik al weer snel naar beneden voor een tweede close-encounter met de slang. Zo vaak zal ik dat niet meer meemaken, dus ik moet zoveel mogelijk genieten en profiteren van dit moment. En genieten doe ik zeker!
Klaar om toe te slaan
Je kunt op deze foto goed zijn roodbruine oog zien, met de verticale pupil.
Dan laten we de slang met rust. We zien nog een aantal adders, maar het loopt al tegen het eind van de middag. We gaan dus weer richting de auto’s. Onder het genot van een drankje wordt de dag nog even doorgesproken. Iedereen vond het een prachtige dag en allemaal hebben we de foto’s kunnen maken waarop we van te voren gehoopt hebben. Een topdag dus!
Een rondje om de plas
7 september 2014
Ik zat al een tijdje te denken om weer eens naar het Kuinderbos te gaan. En dan niet voor de libellen die daar in grote getale rondvliegen, maar voor de ringslangen. Regelmatig worden ze waargenomen. En ik heb nog geen reptielen in mijn portfolio, op een Italiaans muurhagedisje na. Nadeel is dat ik alleen ’s ochtends op pad kan als het dan nog niet zo warm is en de reptielen meestal nog niet actief zijn. Maar niet geschoten is altijd mis en er is altijd wel wat anders om te fotograferen.
Als de zon net opgekomen is en door de dunne wolkenlaag heen probeert te breken zie ik een juffer in het riet zitten. Een mooie kans om eens een andere soort foto van dit diertje te maken.
Juffersilhouet
Kijk dat noem ik nou een goed begin van de dag!
Op een aantal plekken zie ik hopen gras en takken. Dat lijken mij goede plaatsen voor een ringslang om de nacht door te brengen. Die zal ik dus vanmorgen in de gaten houden. Voor nu is het nog rustig. Ik loop door en zie, net als vorige week, vooral langpootmuggen. Als ze zich dan toch zo opdringen zal ik er ook maar even wat tijd in steken. Dat blijkt ook wel nodig, want echt meewerken doen ze niet. Erg snel vliegen ze weer op of ze zitten op de meest onmogelijke plaatsen. Maar de aanhouder wint!
Langpootmug
Voor mij het Nederlandse diertje dat het meest in de buut komt van een alien. Even later zie ik ook waarom ze in zulke aantallen hier rondvliegen. Er sneuvelen namelijk veel in een web van de plaatselijke spinnenpopulatie.
Lunchpakketje
Ik zag hem vast komen te zitten en binnen 30 seconden was hij ingepakt. Game over.
De ringslangen slapen uit vandaag en ik besluit om mijn rondje rond de plas af te maken. Misschien zijn er nog wat libellen die graag op de foto willen of ander klein spul. Het wordt eerst ander klein spul. Een sprinkhaan springt weg voor mijn voeten en land een meter verder tussen het gras. Een mooie gelegenheid om eens te oefenen met het door de begroeiing heen fotograferen. Je krijgt dan wat “zachtere” foto’s. En meestal meer sfeer. Ik laat aan jullie over of dat geslaagd is.
Tussen het gras
Ben er zelf eigenlijk best wel tevreden over.
Na eerst een stukje bos te hebben meegepikt, kom ik op een stukje grasland. En daar vliegen de libellen rond waar dit gebied zo bekend om staat. Rondvliegen is het juiste woord vandaag, want stilzitten doen ze niet. Best frustrerend als je net bezig bent met scherpstellen en ze vliegen weer weg. Ook als ik het van een afstandje probeer met de telelens wil het niet lukken. Terwijl ik zo aan het klungelen ben voel ik opeens dat er naar me gekeken wordt. Ik kijk om me heen en zie dan wiens ogen er op mij gericht zijn.
Pottekijker
Een klein sprinkhaantje gebruikt mijn fototas als uitkijkpunt en houdt me goed in de gaten. Ik vind het echt een leuk beestje en omdat het met de libellen toch niet lukt ben ik maar wat blij met deze vrolijke springer. Hier nog een foto vanaf de zijkant.
Spring-in-het-veld
Voorzichtig help ik hem van mijn tas af als ik weer verder wil en bedank hem voor het geduldig poseren.
Net als de libellen zijn ook de vlinders tevoorschijn gekomen. En ik heb de mazzel dat één van de mooiste vlindertjes hier ook aanwezig is. En, in tegenstelling van de libellen, is hij goed benaderbaar. Kijk, zo moet een goed model zich gedragen.
Icarusblauwtje
Hij laat de mooie blauwe bovenkant van zijn vleugels niet zien, maar hier ben ik ook heel tevreden mee hoor!
Helaas moet ik afsluiten met een droevige foto. Een geaderd witje heeft niet goed uitgekeken en is in een spinnenweb beland. Het rare is dat ze niet is ingesponnen. Ze is al wel dood, dus mijn komst is te laat om haar nog te redden.
Gevangen
MIjn foto-ochtend eindigt dus zonder ringslangen en libellen. De natuur laat zich niet dwingen en dat is maar goed ook. Ik geniet gewoon van de dingen en dieren die er wel zijn. En genoten heb ik en ik hoop jullie ook van de foto’s en het verslag.
Klein spul op de hei
31 augustus 2014
Een andere naam voor augustus is oogstmaand. Maar ik heb dit jaar een andere naam aan deze maand gegeven: heidemaand. En dus ga ik weer op pad naar een heideveld. Na de reeën in het Gooi en de heidevelden van de Veluwe gaat mijn aandacht vandaag uit naar het kleine spul dat op de heide leeft. Dan bedoel ik vooral vlinders en libellen. Ik blijf wat dichter bij huis deze keer en ga naar De Oostermeent tussen Blaricum en Huizen. Een klein heideveld met een aantal plassen. Volgens mij moet daar wel wat rondfladderen wat ik kan fotograferen.
Natuurlijk ben ik weer vroeg aanwezig. Een mooie zonsopkomst laat ik niet lopen. Helaas komen de opklaringen vandaag te laat om de zon boven de horizon te zien verschijnen. Ik kan me dus volledig concentreren op de zoektocht naar mijn fladderende en vliegende vriendjes. Maar vandaag slapen ze blijkbaar uit, want ik zie helemaal niets. Op een enkele langpootmug na. Maar ook die willen niet meewerken. Als dan ook nog een regenbui overtrekt vlucht ik de auto weer in. Ik wacht tot de bui is overgetrokken. Daarna zie ik de lucht openbreken, dus ik heb goede hoop dat na deze valse start het toch nog een mooie foto-ochtend wordt.
En dat blijkt, want opeens zie ik een aantal kleine vlindertjes tussen het gras zitten. Het zijn hooibeestjes. Een onopvallend vlindertje als hij met gesloten vleugels stil zit, maar als ze wegvliegen zie je de mooie oranje bovenkant verschijnen. Natuurlijk zoek ik er eentje die op een heidestruikje zit. En ik heb mazzel.
Hooibeestje
Je ziet nog net een randje van het oranje op zijn vleugel. Soms heb je het gevoel dat de eerste foto die je maakt gelijk de mooiste van de dag is. Vandaag heb ik dat idee ook. Maar natuurlijk ga ik nog even door. Je weet maar nooit! Een stukje verder zie ik weer een hooibeestje op een heidestruikje zitten. Alleen is het nu een andere heidesoort, namelijk dopheide in plaats van struikheide.
Op de dopheide
Al met al ben ik toch zo’n half uurtje met deze vlindertjes bezig. Time flies when your having fun!
Ik zie helemaal geen libellen. Misschien zitten die dichter bij het water? Ik speur dus de oevers af, maar ik zie geen libellen. Wel juffers en die zijn ook best fotogeniek. Door de knieën dus, want ze zitten vrij laag bij de grond. Mijn eerste model is een beetje verlegen. Zoals zo veel juffertjes draait ie steeds achter de grasstengel, mij ondertussen goed in de gaten houdend met zijn bolle oogjes. Deze foto is recht tegen het zonlicht in genomen. In de nabewerking heb ik het geheel donkerder gemaakt. Ik vind het wel mooi hoe de libel afsteekt tegen de donkergroene omgeving.
Verstopt
Het grappige is dat als je vanuit een andere hoek gaat fotograferen je een heel ander beeld krijgt. Zachte, lichte tinten voeren dan de boventoon. Je merkt dan dat je camera toch heel anders met het licht omgaat dan je eigen ogen. Soms zie je met je ogen iets heel anders dan wat er op je display verschijnt. De kunst is om te kijken als je camera en zo de mooiste beelden om je heen vast te leggen.
Fragiel
Dit is dus dezelfde juffer, op hetzelfde plekje, alleen genomen vanuit een andere hoek. Twee totaal verschillende foto’s! Mijn voorkeur? Ik denk dat ik toch ga voor de tweede. En jullie?
Ik laat hem verder met rust en kijk nog even in het riet bij de andere plas. Daar zie ik een hele mooie juffer rondvliegen: een pantserjuffer. Prachtige, metaalachtige juffers. Je hebt daar meerdere soorten van. Ik denk dat deze een tengere pantserjuffer is.
Pantserjuffer
Bij deze foto blijkt maar weer eens hoe bepalend e de achtergrond is voor een foto. De strepen van het gras achter de juffer zorgt voor een sfeervolle omgeving. Als de achtergrond helemaal egaal gekleurd was, had je een veel saaiere foto gehad.
Nog steeds geen libelle gezien. Maakt niet uit. Ik vermaak me wel met hun kleinere neefjes. Bij dit plasje wemelt het van de juffertjes. Ik zie zelfs een parend paartje. Dan volgt er een soort van jacht op ze op de foto te krijgen. Elke keer als ik ze net goed in beeld heb vliegen ze weer op. Elkaar ondertussen goed vasthoudend. Dit kat en muis spelletje tussen juffers en fotograaf duurt een tijdje, maar uiteindelijk lukt het me dan toch.
Paringswiel
Een waardige afsluiter van mijn fototripje. Maar ik denk dat mijn gevoel van eerder op de ochtend toch goed was: de eerste foto was gelijk de mooiste! Bij deze sluit ik de heidemaand af. Ik ben van plan om vaker gedurende een periode met een bepaald thema te werken. Welke dat wordt voor september? Ik heb wel wat ideetjes, maar die hou ik nog even voor me. Misschien wordt dat wel duidelijk in mijn volgende blog!
René Vos natuurfotografie 