Project ijsvogel

24 april 2016

***Voor een scherpere weergave even de foto’s aanklikken***

Ik loop in Almere door een natuurgebied en geniet van de langzaam ontwakende natuur na een winter die nooit echt een winter is geweest. Ik voel de warme zonnestralen van het lentezonnetje op mijn gezicht. Naast het pad zie ik een omgewaaide wilg liggen langs het water. Ik denk: “Als ik een ijsvogel was, zou ik hier mijn nest maken”. Ik blijf op een afstandje kijken of de blauw/oranje gekleurde vliegende diamantjes er ook zo over denken. Ik weet dat ze hier zitten en misschien is dit mijn ‘lucky day’. En warempel: na een kwartiertje landt er een mannetjes ijsvogel bij de kluit. Kijk dat wilde ik even weten! ‘Project ijsvogel’ is gestart. Ik ben van plan het hele proces van nest uitgraven tot paring te volgen en natuurlijk te fotograferen. Geen idee of dat allemaal gaat lukken, maar een plek heb ik in ieder geval gevonden. Helaas wel vol in het zicht zo langs het redelijk drukke pad en geen mogelijkheid om je verdekt op te stellen. Ik zal mijn camo-netje moeten gebruiken. Het belangrijkste is natuurlijk om de boel niet te verstoren.

Een week later installeer ik mij achter het camouflagenet en wacht af wat er komen gaat. Een dikke stronk steekt uit boven het water en een stok ligt er dwars overheen. Niet de mooiste setting, maar op dit moment is het niet handig om iets te veranderen. De vogels moeten zich nog hechten aan het nest. Pas als ze jongen hebben zijn ze wat meer aan de plek gebonden.

Als ik zit duurt het niet al te lang voordat het mannetje langskomt. En hij gaat op het puntje van de stronk zitten. Een beter begin van ‘project ijsvogel’ kan ik me niet wensen!

Regelmatig verdwijnt hij om even later, luidt roepend, weer op de stronk te landen. Zo lijkt hij wel heel klein. Eigenlijk valt dat nog wel mee. Een volwassen ijsvogel meet ongeveer 18 cm. Maar iets kleiner dan een bijvoorbeeld een spreeuw.

Dan komt hij ineens in beweging. Alsof hij plotseling een besluit heeft genomen. Hij duikt naar beneden om met een snavel vol zand weer terug te komen. Het is duidelijk: de nestbouw is begonnen. IJsvogels broeden in nestholtes, die ze uitgraven in een steile oever. Of, zoals hier, in de kluit van een omgevallen boom. Prachtig om dit van nabij mee te mogen maken.

Op de tak slaat hij het zand weer van zijn snavel af. Dit gaat zo een tijdje door. Hij heeft het er maar druk mee. Mevrouw IJsvogel is in geen velden of wegen te bekennen.

Tussendoor heeft hij blijkbaar ook gegeten. Opeen begint hij met zijn kop te slaan en gaat de snavel wijd open. Ik kan nog net de wegschietende braakbal in beeld krijgen. Toch knap om het zo achterwaarts weg te gooien.

Het is voor het eerst dat ik een ijsvogel een braakbal zie produceren. Wat een oogst voor de eerste zit! Wel blijkt het nadeel van de plek langs het pad. Geregeld komen er fietsers, wandelaars en ook fotografen langs. En een aantal blijft staan kijken wat ik aan het doen ben. Ik hoop maar dat de vogels voldoende rust krijgt om het nest af te maken en hier gaan broeden. Eerlijk gezegd ben ik er niet al te optimistisch over. Het ligt gewoon te veel in het zicht.

Ik denk er deze keer ook aan om eens een filmpje te maken. Meestal vergeet ik dat ik ook kan filmen met mijn camera. Zo gefocust ben ik op het maken van een mooie foto. Maar deze keer denk ik er dus wel aan en het is een leuk clipje geworden. Wel even via het tandwieltje de kwaliteit op HD zetten.

Een week later zit ik weer verscholen achter mijn netje. Met mijn telefoon heb ik een paar foto’s gemaakt hoe dat er uit ziet. Misschien wel leuk om eens te laten zien.

Ik zit er nog maar net of het mannetje laat van zich horen en een paar tellen later zit hij vlak voor mijn neus. Op een dun takje.

Hij laat ook nog even zijn prachtige azuurblauwe achterkant zien. Het is wel duidelijk dat mijn schuilplaats geen invloed heeft op zijn gedrag.

Dan vliegt hij op en scheert rakelings langs mijn schuilplek om achter me uit het zicht te verdwijnen. Wow, dat was genieten! Ik vind het eigenlijk wel tijd voor het vrouwtje om haar gezicht eens te laten zien. Na al het harde werken heeft het mannetje dat wel verdient.

Het blijft een hele tijd rustig rond het nest. Maar ik weet uit ervaring dat je geduld moet hebben. En ook nu is dat zo. Eindelijk hoor ik weer de schelle roep van een ijsvogel en zie er eentje verderop in een boom zitten. Door mijn telelens zie ik een oranje ondersnavel: het vrouwtje! Het mannetje volgt al snel en samen komen ze bij de nestplaats zitten. Vooraan het vrouwtje en in de achtergrond het mannetje.

Opnieuw een primeur voor mij: man en vrouw in één beeld gevangen.

Natuurlijk hoop ik op meer. Een visoverdracht en/of een paring! Maar het is nog niet zo ver. Wel blijven beide vogels in de buurt. Het is grappig om te zien hoe het mannetje reageert als het vrouwtje voorbij vliegt. Hij strekt zich, alsof hij zijn bolle buik inhoudt om indruk te maken. Niets menselijks is een ijsvogelman vreemd 😉 .

Aan het eind van de ochtend breekt het zonnetje nog even door en valt precies op de rietkraag aan de andere kant van het kanaal. En met dit zonnige beeld sluit ik deze sessie af.

De volgende keer als ik naar het nest ga is het twee weken later. Ik ben benieuwd hoe het er bij staat. Als ik arriveer zie ik een andere fotograaf achter een camo-net aan de andere kant van de omgevallen boom zitten. Dat komt niet als een verrassing, maar ik zie ook dat er allerlei takken zijn geplaatst op en rond de kluit. Mijn regel is altijd om tijdens de nestbouw en het broeden niet te klooien rond het nest. Vóór alles wil ik verstoring voorkomen. Helaas denkt niet iedereen er zo over. Of hebben mensen minder kennis van hoe het er aan toe gaat bij de vogels en zo onbewust verkeerde dingen doen. Ik ga op mijn oude plekje zitten. Het duurt een tijdje voordat ik een ijsvogel voorbij zie komen. Maar op de nestplaats gaat ie niet zitten. Na een uur hou ik het voor gezien. Ik ben bang dat ze toch een rustiger plek hebben opgezocht voor hun nest. En mocht dat niet zo zijn is het misschien handiger om in ieder geval één fotograaf minder rond het nest te hebben. Ik vertrek dus en ga eens kijken of er nog actie is bij een andere nestplaats. Daar waar ik vorig jaar mooie foto’s heb kunnen maken. Dit jaar ben ik er nog niet geweest. En het ligt lekker verscholen. Slechts bekend bij een paar fotografen.

Het voelt vertrouwd aan als ik mij installeer. Lekker uit het zicht voor nieuwsgierige ogen. Je komt hier echt tot rust. Toch is er iets veranderd sinds vorig jaar. Aan de overkant is ook een boom omgevallen. Zo is een tweede nestmogelijkheid voor de ijsvogels ontstaan. Al snel zie ik de ijsvogels bij de nieuwe plek. Daar zit je dan. Aan de verkeerde kant van het water! Maar gelukkig is de oude plek niet helemaal uit beeld. Het mannetje komt even op de tak, die er al tijden ligt, zitten.

Toch is het duidelijk dat de meeste activiteit aan de overkant is. Als ik daar even ga kijken blijkt al snel dat de fotografische mogelijkheden daar een stuk minder zijn. Of je moet de boel gaan verbouwen. En dat is dus wat ik juist niet wil. Ik laat het dus hierbij en ga ietwat teleurgesteld naar huis. De plek waar ik het ijsvogel project ben begonnen is afgevallen door het gedoe rond het nest en de oude plek lijkt dit jaar wat minder actie op te leveren. Maar de volgende keer ga ik toch nog een keer hier kijken. Je weet immers maar nooit!

Zo gezegd, zo gedaan. Weer twee weken later installeer ik mij opnieuw bij het oude nest. En er is nu wat meer te beleven dan de vorige keer. Vooral het mannetje komt regelmatig even op de stok zitten.

Maar ook het vrouwtje komt regelmatig in de buurt van de nestkluit. Een nadeel van deze plek is dat je in de loop van de ochtend de zon recht tegen krijgt. En dat is lastig fotograferen. Na een tijdje verhuis ik dus naar een andere plek. Ik zit nu dichter bij, maar wel onder een mindere hoek ten opzichte van de tak. En dan gebeurt het. Het mannetje komt op de tak zitten met een soort van kever of larve in zijn snavel. Het vrouwtje komt er bij en krijgt de prooi aangeboden. Maar door de rare hoek krijg ik ze niet allebei scherp in beeld. Dus moet ik jullie het moment schuldig blijven. Maar voor mij was het wederom een topmoment tijdens mijn ijsvogel project!

Beide vogels blijven na dit moment in de buurt. En net als bij het andere nest strekt ook hier het mannetje zich als de het vrouwtje in de buurt komt. Het blijft een typisch gedrag.

Wat ook opvalt is dat bij dit paartje ook het vrouwtje helpt met graven. Vanaf de overkant komt ze aanvliegen met haar snavel onder het zand. Bij het andere paartje heb ik alleen het mannetje met een snavel vol modder gezien. Ik zit dichtbij genoeg voor een portretje.

Ik ben nu zo’n anderhalve maand bezig met het project. De lente is nu volop aan de gang en mijn macrolens begint zich te roeren in mijn fototas. En ook bij mij begint het macrovirus te kriebelen. Ik besluit dan ook om het project na vandaag te beëindigen. Ook al omdat ik komende weken toch geen tijd heb. Ondanks dat het verhaal niet compleet is zonder visoverdracht en paring beschouw ik het als een succes. Ik heb veel mooie foto’s kunnen maken. En weer veel geleerd over het gedrag van de ijsvogels. Die laatste ontbrekende  puzzelstukjes van dit verhaal komen nog wel een keer. Nu is het tijd om weer wat anders te doen, hoewel ik vast nog wel een keertje ga zitten de komende maanden. En wie weet wat ik dan nog zie…..

22 april 2016 | Categorieën: op pad met de camera | Tags: Almere, flevoland, foto, fotografie, ijsvogel, kingfisher, nature, natuur, natuurfotografie, photography, vogel, vogels | 17 reacties